среда, 3 апреля 2013 г.

Намсараева В.Б. «Угаа мартаhан хүн – хүн бэшэ, булагаа шэргээhэн нютаг – нютаг бэшэ…»

Намсараева Валентина Баторовна, учитель бурятского языка МАДОУ Кижингинский детский сад Кижингинского район Республики Бурятия
    Хэлэн – арад зоной hүлдэ, түрэл хэлэеэ мэдэхэгүй, ойлгохогүй хүн түрэл арадайнгаа сэдьхэлые ойлгожо, Эхэ орондоо гүнзэгыгөөр дурлажа шадахагүй. Харин түрэл хэлэеэ хүндэлжэ, сэгнэжэ hураhан хүн түрэл арадтаа, Эхэ орондоо инаг дуратай байдаг.
Мүнөө манай олон үхибүүд өөһэд хоорондоо түрэл хэлэн дээрээ хөөрэлдэнэгүй. Тиимэhээ бидэ буряад хэлэеэ багаhаань, хүүгэдэй сэсэрлигhээ эхилээд үзэнэбди.
 Буряад арадайнгаа ёhо заншал, түүхэеэ мартахагүйн түлөө бидэ багшанарай, хүмүүжүүлэгшэдэй хүсөөр саадтаа янза бүриин мероприятинуудые үнгэргэдэгбди. Жэшээлхэдэ, тоонто нютагайнгаа мүргэдэг, тахидаг газарнуудта экскурсида ошолго, библиотекэ ошолго. Жэлhээ жэлдэ Сагаалганай һайндэр, буряад хэлэнэй hайндэр үнгэргэгдэдэг. Эндэ үхибүүд үндэhэн буряад арадайнгаа наадануудые: шагай наадан, «Бээлэй нюулга», «Шоно ба тарбаганууд», «Бэhэлиг нюулга» г.м. наададагбди, буряад дуунуудые дууладагбди, шүлэг, үреэлнүүдые хэлсэдэгбди, ёохор хатарташье hургадагбди. Yхибүүднай буряад хубсаhатай, Сагаан hарын «Дангина-Гэсэртэ» хабаададаг.
   «Угаа мартаhан хүн – хүн бэшэ, булагаа шэргээhэн нютаг – нютаг бэшэ» гэжэ буряад арад зүб хэлсэдэг гэжэhананаб. Тиимэhээ түрэл буряад хэлэнэйнгээ, ёhо заншалайнгаа баялигые мартангүй, үргэжэ, дамжуулжа ябаха гээшэ манай багшанарай, хүмүүжүүлэгшэдэй нангин уялга болоно.
Yндэhэ яhатанай соёл болбосоролой зүйл бэелүүлгэ
Сагаалган
Буурал hайхан Буряадтамнай
Буужа ерэбэл даа, Сагаан hарамнай!

Буряад хэлэнэй hайндэр

Байгалай уhандал
Арюун тунгалаг,
Басаганай миhэрэлдэл
Урин налгай
Буряад хэлэмнай…
Түрэл хэлэн,
Түрэhэн дайда хоёроо
Түби дээгүүр хаанашье яба мартахагүйш…




Жэнхэни хэлэмнай жэрьег лэ!

Тушинова Янжима – II ахалагша бүлгэмэй хүмүүжэмэл

Дашиева Янжима – I ахалагша бүлэмэй хүмүүжэмэл
Шоёнов Зоригто – II ахалагша бүлгэмэй хүмүүжэмэл



1 комментарий:

  1. Ямар хоорхэн жаахан ухибууд гээшэб! Иимэ hoнирхолтой хоороо маанадтаа эльгээhэндэтнай баярые хургэнэбди! Иимэ харюусалгатай, буянтай хумуужэлгын ажалдатнай ундэр ехэ амжалтануудые, бухы hайн hайханиие хусэнэбди!

    ОтветитьУдалить